Kunstlokaal

jaren 80

De muziek na de punk wordt wel new wave genoemd, als de nieuwe golf. Deze benaming komt echter snel synoniem te staan als het eveneens zwaar melancholische, maar melodischere 'neefje' van de punk, verwoord door Joy Division, The Cure, The Smiths, Siouxsie and the Banshees. Duran Duran was een van de bands die de New Wave-muziek mengde met een uitgekiend imago en toepasselijke videoclips, mode en tieneridool-marketing. Men spreekt ook wel van post-punk in plaats van New Wave, maar New Wave dekt ook synthpop-bands als OMD, Human League, Depeche Mode en Pet Shop Boys.

New Wave was vooral een Europese stroming; Britse, Duitse en, in mindere mate, Franse New Wave deed het commercieel erg goed in Europa. Maar ook de Spaanse en Finse muziek uit die tijd typeerde zich met grote New Wave scenes. In Amerika ontstond vanuit de punk als tegenhanger van de hardcore de college rock met bands als de Pixies en R.E.M. en een experimentelere variant, de Noise rock voortkomend uit de No Wave-stroming, met bands als Sonic Youth.

De sampler en drumcomputer worden uitgevonden en hebben een grote impact op de ontwikkeling van de popmuziek. Vanuit New York ontstaat begin jaren tachtig totaal onafhankelijk van welke muziekstroming dan ook een straatcultuur die zich manifesteert in electric boogie, rap en graffiii-kunst. Midden jaren tachtig ontstaan typische dansmuziekstijlen die in later jaren een grote invloed laten gelden: acid en house. De zware technobeat, een enorm volume en de opkomst van de drug XTC staan model voor de stroming. De dj krijgt een steeds dominantere positie en krijgt dezelfde sterrenstatus van een artiest.

In de tweede helft van de jaren tachtig deed zich het verschijnsel van de nostalgie voor, als reactie op de house en de muziek die met behulp van computers werd gemaakt. Deze hang naar muziek uit de jaren zestig en zeventig uitte zich in de vele sixtiesrevivals, de classic-radiostations, de televisieprogramma's over popartiesten uit het verleden (waarvan er velen weer gingen optreden) en de enorme verkoopresultaten van verzamel-cd's van deze muzikanten. Lenny Kravitz is een artiest die inspringt op deze nostalgie.

Tevens zie je vanuit Amerika een stroming mainstream hardrock ontstaan. Men spreekt wel van AOR, stadionrock of spottend Poser rock, vanwege het uitsloverige karakter van de artiesten, met veel make-up, show element en bombast. Bands als Van Halen, Mötley Crue, Bon Jovi, Europe, Def Leppard en Guns 'n Roses.

Er ontstaat een cross-overgenre tussen rap, funk en heavy metal met bands als The Red Hot Chili Peppers, Primus en het Nederlandse Urban Dance Squad.

Als de grootste artiesten van de jaren tachtig en begin jaren negentig beschouwt men in het algemeen Michael Jackson, Madonna en Prince.

Grunge is een naam voor Amerikaanse gitaarrock die in de late jaren tachtig ontstond in Seattle in de Verenigde Staten. Grunge kwam voort uit de noise rock en alternatieve rock en koppelt de strakke eenvoud van de punk en indierock aan het overstuurde gitaargeluid van de heavy metal.

Grunge ontstond in Seattle halverwege de jaren ‘80 vanuit de noise en indierock-scene, waarin Neil Young met zijn Crazy Horse als voorbeeld dienden evenals de indierock van de East Coast met als sleutelbands Pixies, Dinosaur Jr. en Sonic Youth, welke laatste ook in een later stadium vooral in zakelijk en autonoom esthetisch een sleutelrol zou spelen in veel opvolgende platencontracten over de inspraak van het label over de muziek van onder andere Nirvana. De eerste golf van grungegroepen uit Seattle bestond uit groepen als The Melvins, Mudhoney, Green River, Malfunkshun, The Wipers en Soundgarden. Malfunkshun en Green River fusioneerden en stichtten de band Mother Love Bone. Deze bands waren slechts bekend bij een klein publiek. Na de dood van Mother Love Bone zanger Andrew Wood werd er een tributeband opgericht met Eddie Vedder, Chris Cornell en de leden van Mother Love Bone, deze werd Temple Of The Dog genoemd, naar een nummer van Mother Love Bone. Uit dit project ontstond uiteindelijk Pearl Jam. Begin jaren negentig heeft Sonic Youth een leidersrol binnen de grungebeweging. Deze rol werd snel overgenomen door Nirvana, maar ook hierin had Sonic Youth een groot aandeel, want zij zorgden er voor dat Kurt Cobain met zijn band een contract kon tekenen bij een grote platenmaatschappij, die voldeed aan vrij strikte, door Geffen Records gestelde voorwaarden. De invloed van grunge en dan vooral de nalatenschap van Kurt Cobain in het bijzonder, klinken nog steeds door in de hedendaagse popmuziek. Sonic Youth nam Nirvana mee als voorprogramma en, belangrijker nog, introduceerde de band bij DGC, een major label, eigendom van David Geffen. Door deze deal kon niets de opmars van Nirvana in de weg staan, maar ook de muziek van Sonic Youth uit die periode (grofweg 1990-1995) is makkelijk in te passen tussen alle grungealbums van onder andere Nirvana, Pearl Jam en Soundgarden. De tweede golf, waarvan Nirvana en Pearl Jam de belangrijkste vertegenwoordigers waren, brak wel wereldwijd door. Bands als Dinosaur Jr., Buffalo Tom, Lemonheads, Smashing Pumpkins, die al enkele albums hadden uitgebracht voor de wereldwijde opkomst van de grunge, werden meegezogen in de belangstelling.

 

Nirvana's album Nevermind (1991) wordt over het algemeen gezien als het hoogtepunt van de grunge. Dankzij het commerciële succes van Nirvana groeide grunge in de vroege jaren 90 uit tot een rage. Dit was voor een deel te danken aan de toestand die destijds in de platenindustrie heerste: traditionele inkomstenbronnen als Michael Jackson en Madonn vroegen destijds zulke astronomische voorschotten voor nieuwe albums dat de relatief lage investering in een aantal nieuwe grungebands voor platenmaatschappijen veel interessanter was. Zo kregen tientallen nieuwe acts de kans om door te breken.

Nirvana, Pearl Ja, Soundgarden, Breeder en Alice In Chains waren de belangrijkste vertegenwoordigers. Met name de eerste bands scoorde enkele grote hits, en had vele, vooral jeugdige, fans. Sub Pop was het bekendste platenlabel. Ook andere grote rockbands uit deze tijdsperiode, zoals Smashing Pumpkins, kenden sterke grunge-invloeden.

In Europa volgde kort na het uitkomen van Nevermind, Radiohead met hun grunge-hit Creep.

Riot grrrl was de feministische zijstroming van de grunge, die begin jaren 90 tegelijkertijd opkwam, vertegenwoordigd door bands als L7, Babes in Toyland, Free Kitten en Hole. De laatste was de band van Courtney Love, de vrouw van Kurt Cobain.

De zelfmoord van Kurt Cobain, de leadzanger van Nirvana was een keerpunt voor het genre. Soundgarden lag met zichzelf in de knoop door drankproblemen. Het ging steeds slechter met Alice In Chains, met in het bijzonder de gezondheid van frontman Layne Staley, die uiteindelijk stierf in 2002 (op exact zelfde dag als Kurt Cobain), door een overdosis en zo een (voorlopig) einde maakte aan het bestaan van de groep. Alleen Pearl Jam en de nieuwe groep van Nirvana-drummer Dave Grohl, Foo Fighter bleven populaire acts bij een groot publiek. Stone Temple Pilots maakte sterk op Pearl Jam getinte grunge rock.