Nederland is een populair musicalland geworden. De bezoekersaantallen liggen in vergelijking met andere landen erg hoog, net zoals de enorme verscheidenheid aan producties. De kwaliteit van producties en acteurs in de musicalwereld zijn van een hoog niveau, Nederland heeft dan ook een hoog aanzien in de internationale musical- en theaterwereld. Elk jaar worden de John Kraaijkamp Musical Awards uitgereikt.

musical

Musical theater is een vorm van theater die muziek, liedjes, gesproken dialogen en dans combineert. Het emotionele deel van het stuk – humor, pathos, liefde, woede - en ook het verhaal op zich worden gebracht door woorden, muziek, bewegingen en technische aspecten als entertainment in een geïntegreerd geheel.

Sinds het begin van de 20ste eeuw worden musical-theaterstukken kortweg 'musicals' genoemd.

Geschiedenis

De eerste musicals werden aan het einde van de negentiende eeuw in New York geproduceerd. Het genre kwam voort uit de vaudeville- en revuetraditie, met als belangrijkste verschil dat musicals een doorlopend verhaal kenden. Daarmee was de musical eveneens verwant aan opera en operette.

De scheidingslijn tussen musical en verwante genres is niet eenduidig. Er zijn dan ook verschillende producties die als 'de eerste musical in de geschiedenis' worden beschouwd. The Black Crook uit 1866 wordt vaak genoemd maar velen beschouwen pas het veel grootschaligere Show Boat (1927) als zodanig. Kennelijk roept het woord musical vooral associaties op met begintwintigste-eeuwse groteske Amerikaanse showmuziek. Bij musicalachtige producties die afstand nemen van die geijkte traditie, duiken in Amerika al snel termen als rock opera, revue of cabaret op.

West Side Story is een Amerikaanse musical, die later ook verfilmd is. Het libretto werd geschreven door Arthur Laurents en Stephen Sondheim (liedteksten). Leonard Bernstein was de componist. De eerste regisseur en choreograaf was Jerome Robbins. De voorstelling werd geproduceerd door Robert E. Griffith and Harold Prince.

Verhaal en betekenis

De verhaallijn is een vrije bewerking van het verhaal van Romeo en Julia en speelt in dit geval tussen Pools/Amerikaanse en Puerto Ricaanse straatbendes in de Upper West Side van New York City. Tony en Maria worden verliefd op elkaar, hoewel ze bij de verschillende bendes behoren. Tony hoort bij de Jets, en de Puerto Ricaanse Maria hoort bij de Sharks. Beide straatbendes vechten om de heerschappij over de straten van New York, waardoor ze eigenlijk rivalen zijn. Toch is hun liefde voor elkaar te sterk en kunnen ze elkaar niet los laten.

De situatie onder de jeugdbendes van New York wordt in de musical sterk geromantiseerd. De jongens spreken af met de blote vuist te vechten. Als er toch messen worden getrokken zijn ze radeloos als dat verkeerd afloopt. In werkelijkheid zijn de New Yorkse jeugdbendes meedogenloos.

Het thema, de muziek en het brandpunt van de verhaallijn gericht op de sociale problemen van die tijd, betekenden een ommekeer in het Engelstalige muziektheater van deze periode. Voor het verschijnen van West Side Story was dit voornamelijk gericht op lichtere thema's, zie bijvoorbeeld My Fair Lady.

Een aantal liederen uit deze musical is bijzonder populair geworden, onder meer: Maria, America, Tonight, Gee, Officer Krupke, I Feel Pretty.

West Side Story was vooral vernieuwend doordat verhaal, zang, dans en spel een eenheid waren. Voorheen was het verhaal in de musicals altijd ondergeschikt aan de dans en de zang, in West Side Story braken Bernstein en Robbins met deze traditie: West Side Story was een geheel van samengevloeide kunstvormen.

Broadway in New York en, vanaf de jaren 1960, het West End in Londen, staan internationaal bekend als de toonaangevende plaatsen op musicalgebied. Bekende musicals waren o.a.: Hair, Cats, Les Misérables, Evita, Phantom of the Opera, Aïda, The Lion King en Chicago

Les Misérables, Les Mis of Les Miz is een musical uit 1980 die is gebaseerd op het gelijknamige boek van Victor Hugo uit 1862. In 1980 werd de roman door Claude-Michel Schönberg en Alain Boublil bewerkt tot een Franse musical. Vijf jaar later werd een Engelse vertaling gemaakt en in 1991 vertaalde Seth Gaaikema de musical in het Nederlands. Op 8 oktober 2006 vierde de musical zijn 21ste verjaardag en werd het de langstlopende West End-musical in de wereld.

Les Misérables, naar de klassieke roman van de Franse schrijver Victor Hugo, speelt zich af in Frankrijk in de negentiende eeuw en vertelt het verhaal van ex-gevangene Jean Valjean. Na zijn voorwaardelijke vrijlating wordt hij tientallen jaren achtervolgd door de meedogenloze agent Javert. Het leven van Valjean verandert voor altijd wanneer hij de zorg op zich neemt voor Cosette, de dochter van de alleenstaande moeder Fantine die plotseling door het noodlot getroffen wordt.